Ислам модернизациясы. 1 Бөлім - стр. 14
(«илм əл-кəлəм») деп аталады. Кейбір мəселелерді шешуде ең жоғарғы билік ретінде ақылға жүгіну кəлəмді пəлсафпен біріктірді. Кəлəм (мутакаллим) мен фəлсафты жақтаушылар арасындағы айырмашылық біріншілерінің пайымдауларының бастапқы нүктесі ретінде осы дінге тəн мəселелерден басталса, екіншісі философияның көне үлгілерінен шығуынан көрінді. «Философтардың» өздері (фаласифа) өз ғылымы мен калам арасындағы негізгі айырмашылықты пайымдау əдістерінен көрді: фалсафа аподиктикалық пайымдауды, ал калам диалектикалық пайымдауды (терминнің аристотельдік мағынасында) пайдаланады. Полемика жүргізген кезде мутакаллималар көбінесе оппонент қабылдаған тезистерден қалаусыз немесе қисынсыз қорытындыларға (илзам) жүгінетін. Қалам бастапқыда əртүрлі діни жəне саяси топтармен (харижиттер, кадариттер, жабариттер, муржииттер) пікірталастар, сондай-ақ басқа дін өкілдерімен (зороастризм, христиандық) талас-тартыс кезінде пайда болды жəне дамыды. Бұл дауларда Құранның символдық-аллегориялық интерпретациясына (та'уил) негізделген жəне кейбір тезистерді дəлелдеу кезінде діни билікке сілтемелерді (тақлид) алып тастайтын, каламға тəн пайымдау əдісі əзірленді [35]. Каламның (кəлəм өзегі) негізгі проблемалары: мұсылман басшысына (халифа, имам) қажетті қасиеттер; адамның өз іс-əрекеті үшін жауапкершілігі (өз еркі ме, əлде тағдыр ма?), адамның қарапайым мұсылман (муслим), шынайы мүмін (му'мин), кəпір жəне үлкен күнə жасаған адам (сахиб əл-кəбира); Алланың бірлігі (таухид) жəне оның болмысы мен сипаттарының арақатынасы; Құранның уақытында жаратылуы немесе жаратылмауы. Каламның (дакик əл-қалам, латиф əл-қалам) «нəзіктері» табиғи философиялық сипаттағы тақырыптарды (қозғалыс пен тыныштық, субстанция мен акциденция, атомдар мен бостық) қамтыды.
Ақырзаманның негізгі жəне кіші белгілері туралы көптеген хадистер бар жəне 14 ғасыр ішінде дүниеде болып жатқан оқиғалар олардың сенімділігін растайды. Бұл кітапта мен мұсылмандардың қазіргі үмметі үшін ең өзектісін ғана ұсынамын.
1) Пайыздан жемеген (яғни, өсімқорлықпен айналыспаған) халық пен банк қалмады. Бірыңғай кредитпен қоректенбесе де, оның шаңына тұншыққан талай адамды көрдік, естідік. Ең бірінші проблема адам үшін финанстық жағдай
Негізінде несиелер мен қарыздар психикаға өте теріс əсер етеді, бірақ тек қазаққа емес. Ипотека 20-30 жылға дейін, автокредит 10-20 жылға дейін, жиһаз 3-5 жылға дейін бөліп төлеу. Бөліп төлеу деген не – қаржылық ауыртпалық, оны қанша сезінбейі жүре берсек те, ипотека мен кредитті банк сізге тегін беріп жатқан жоқ, біз соны əлі күнге дейін түсінбейміз. Рассрочка да тегін емес, товардың бағасын көтеріп қояды, бəрібір сол пайызды қайтарып бересіз. Доставка тегін – бұл маркетингтік қадамдардың бірі. Адамның психологиясымен ойнау өте оңай.
