Ислам модернизациясы. 1 Бөлім - стр. 4
Мұсылман күнтізбесі бойынша 9-шы Рамазан айындағы ораза кезінде ораза ұстаған мұсылмандар таң атқаннан күн батқанға дейін кез келген тамақ, сусын, шылым шегу жəне басқа да нəпсі лəззаттарынан, соның ішінде неке жақындығынан бас тартуы керек. Ораза ұстағандарға таң атқанға дейін бірнеше минут (сухур) жəне күн батқаннан кейін (ифтар) бірден тамақтанған жөн. Кəмелетке толмағандар, науқастар, қарттар, жүкті жəне бала емізетін əйелдер, саяхатшылар жəне басқа санаттағы мұсылмандар ораза ұстаудан босатылады. Айдың қасиетті болуы Рамазан айының 27-ші түнінде (Қадір түні) Мұхаммед пайғамбарға Құранның түсуінің басталуына байланысты. Оразаның мақсаты – мұсылманның рухани негіздерін оятуға жəне физикалық өзін-өзі ұстау қабілетіне ықпал ету. Рамазан айында жалпыға бірдей парыз оразадан басқа Исламда əр түрлі жеке оразалар бар – ант берген (назр), күнəларды өтеу үшін (каффара) немесе тақуалықтан.
Парыз садақа (зекет) жыл сайын кедейлерге, мұқтаждарға, қарыздарларға, жолаушыларға жəне басқа да мұқтаж адамдарға төленеді. Салық мөлшерлемелері шариғатта əзірленген жəне қажетті мөлшерге (нисап) ие болғандар үшін жылдық табыстың 1⁄40 бөлігін құрайды. Зекет жеке қажеттіліктерге немесе егіншілікке арналмаған кез келген мүлік пен ауыл шаруашылығының жемістерінен алынады. Жыл сайын Ораза айт мерекесіне дейін əрбір мұсылман пітір садақасын төлеуге міндетті. Ислам діні парыз садақамен қатар ерікті садақа беруді де насихаттайды.
Исламдағы садақа мұсылманның Алланың разылығын алу ниетімен міндетті түрде, шамасы жеткенше мұқтаж жандарға беретін маңызды қосымша садақа. Кеңірек мағынада садақа – Аллаһ разылығы үшін шын ықыласпен жасалған кез келген жақсылық (тек материалдық емес). Садақа сөзінің түбірі «ыхлас» (сыдқ) сөзімен бір, ал зекет, бəлкім, төленетін мал-мүлікті көбейтумен (язку) немесе тазартумен (зеки) байланысты болуы мүмкін. Батыс ислам ғалымдары садақаны «əділдік» деген бастапқы мағынасында садақа беру сезімін дамытатын жəне апокрифтік жəне раввин əдебиетінде осы мағынада жиі қолданылатын садақамен байланыстырады. Садақа төлеу ислам дінінің маңызды бөлігі болып табылады жəне ол басқаларын ынталандырылады. Оның мағынасы – байлар мен кедейлер арасындағы əлеуметтік теңсіздік мəселесін ішінара шешу жəне адамдар арасында туыстық, шынайы қарым-қатынас орнату. Құран Кəрімде зекеттің жасырын бергені ашықтан жақсырақ. Сонымен бірге, көпшіліктің берген зекетіне тыйым салынбайды, өйткені ол басқа адамдар тарапынан да осындай қадамдарға ықпал етуі мүмкін. Адамның өзі мұқтаж болған кезде беретін зекет – бұл туралы Аллаһ Тағала: «Олар өздері мұқтаж болса да, оларды өзінен артық көреді. Ал өз сараңдығынан сақтанғандар табысқа жетеді» (59:9). Сондықтан садақаны қазіргі заманға сай парыз деңгейіне көтеру ешкімге зиянын тигізбес. Тақуа кедейге жасалған садақа, зұлым кедейге берген садақадан, егер олар бірдей мұқтаж болса, тек зұлымдарға жасалған садақа оны (Аллаһқа) жақындатып, оның жүрегін жаулауы ықтимал (дінге келуі). Адам кедейге беруге талпынған зекет, бірақ кейін ол мұқтаж емес басқа біреудің қолына түссе, оның сауабы əлі де толық мөлшеріне жетеді. Сахих хадисте бір адам байдың, ұры мен зинақордың қолына түскен зекеттің сауабын алғаны айтылады. Садақа – ең жақсы жəне ең таза амалдардың бірі.