Бақытты болуды үйреніңіз! Сенімділік құпиялары - стр. 2
Жаңсақ түсінік 2: Ақша бақыт көзі емес
Зерттеулер көрсеткендей, табыс деңгейі бақытты қабылдауға əсер етеді, бірақ белгілі бір нүктеге дейін (АҚШ-тағы ол жылына шамамен 70 000 АҚШ долларын құрайды), осыдан кейін ақша əлдеқайда аз рөл атқарады.
Жаңсақ түсінік 3: Оқиғаға жеткенде бақыт/бақытсыздық деңгейін болжауға болады
Эмоциялық болжау – «адамдардың болашаққа не ұнайтыны жəне нені ұнатпайтыны туралы болжам жасайтын процесс». Дэн Гилберт жүргізген зерттеу эмоциялық болжау тақырыбына баса назар аударды. Ол колледждің 571 студентіне сауалнама жүргізді, олардың кейбіреулері романтикалық қарым-қатынаста болды жəне кейбіреулері жалғыз болды. Сондай-ақ, ол оларды қанша уақыт қарым-қатынаста болғанына, қанша уақыт бөлек тұрғанына қарай санаттады. Зерттеудің мақсаты адамдардың үзілді-кесілді тəжірибеге өздерінің эмоциялық жауабын болжай білуі болды. Содан кейін ол қарым-қатынастағылардан, егер олар үзіліп кетсе, үзілуден кейін 2 айдан соң субъективті бақыт деңгейін болжауды сұрады. Сынбаған адамдар 2 ай ішінде бақытының айтарлықтай нашарлауын болжаған. Біраз уақыттан кейін сауалнамаға қатысқан адамдардың бір бөлігі ақыр соңында сынды. Дэн олардан үзілгеннен кейін 2 айдан соң олардың қаншалықты бақытты болғанын сұрағанда, олардың бақыт деңгейі ешқашан сынбағандармен бірдей екені анықталды. Дэн біздің психологиялық иммундық жүйеміз ауыр оқиғалардан біз іске асырғаннан əлдеқайда жылдам қалпына келуге мүмкіндік беретінін теориялады. Ал мұндай жорамалдар, өкінішке орай, бақытты шынайы жəне қол жетімді деп ойлауымызға кедергі келтіреді.
Бақыт – адамның өмір сүру шарттарына ең үлкен ішкі қанағаттануға сəйкес келетін күй. Өмірдің толықтығы мен мəнділігі, өзінің өмірге келгендегі міндеттерін орындау, өзін-өзі жүзеге асыру. Бақыт феноменін психология, философия, əлеуметтану жəне экономикалық теория (бақыт экономикасы), сонымен қатар теология зерттейді. Бақыт физиологиясы «бақыт гормондары» деп аталатын эндорфиндер, серотонин жəне дофаминмен тығыз байланысты болуы мүмкін. Олардың синтезі мен ағзадағы айналымы эндокриндік, бактериялық жəне вирустық аурулар кезінде бұзылады. Серотонин – асқазан-ішек жолдарында жəне орталық жүйке жүйесінің бөліктерінде өндірілетін ми мен орталық жүйке жүйесіндегі (ОЖЖ) нейротрансмиттер. Егер эндорфиндер негізінен қысқа мерзімді эйфория мен қуаныш жағдайына əсер етсе, серотонин, оның нейрондардағы тұрақты өндірісі жəне сіңірілу процестері көбінесе бақыт пен ұзақ мерзімді қанағаттану фонын жасайды. Серотонинмен тығыз байланысты тағы бір гормон жəне нейротрансмиттер – дофамин. Допамин ішкі күшейтудің химиялық факторларының бірі болып табылады жəне мидың «сыйақы жүйесінің» бөлігі ретінде қызмет етеді. Серотонин жүйесі ингибиторлық (қорғаныш), ұйқыға, жадты өңдеуге, тəжірибені біріктіруге, ауырсыну сезімталдығын төмендетуге, жағымсыз эмоцияларды бақылауға жəне басуға жəне релаксациядан қанағат алуға жауап береді, Допаминдік жүйе негізінен белсендіруші болып табылады, ол белсенділіктің қандай да бір түрін ынталандыруға, назар аударуға, шығармашылыққа, оқуға, өзара əрекеттесудің жаңа тəсілдеріне, белсенділіктен қанағаттануды алуға бағытталған – физикалық, психикалық немесе эмоционалдық. Допамин жəне дофаминергиялық жүйе сонымен қатар тіркестердің қалыптасуына, эмоционалды эмпатияға (басқа адамның қазіргі эмоционалдық күйіне саналы тəжірибе) махаббат сезіміне жауап береді. Марапаттау жүйесі мен лəззат орталықтары адамның мотивациялық кері байланыс циклінің «қыртыс – базальды ганглия – таламус – кортекс» деп аталатын жалпы бөлігі болып табылады. Бақыт – адамның тəні мен жанының саулығында: